Umak sa belim lukom uz ribu

Jedna od najboljih stvari koju Grci jedu uz ribu je umak od starog hleba i belog luka. Jednostavno se pravi i jeftin je, a jede se uz sve vrste riba. Najpoznatiji je pratilac ribe butor (γαλέος) , vrste morskog psa. Jetra butora inace je najbolji izvor vitamina A. Umak od belog luka ili σκορδαλιά je ovih dana u vreme posta jako cest na grckim trpezama. Potrebno je oko tri kriske starog hleba koji se potopi u vodi a zatim dobro pritisne i ocedi. On se ubaci u blender zajedno sa jednom casicom sirceta, solju, belim lukom, pola solje ulja i biberom. Ja  ubacujem samo jedan komadic belog luka, mada ljudi ubacuju i po 5-6 cenova. Moja verzija ima i jednu maslinu, cini mi se da odgovara svim tim ukusima. Sve se dobro izmiksa, a ukoliko je previse gusto dodaje se i malo vode. Ukus je kiselo-slan.Treba da bude  gustine kao majonez. Takodje trebalo bi ulje da se vidi, maslinovo ulje, odnosno da ga bude dosta. Na proslonedeljnoj pijaci sam kupila dva kilograma ribe σαρδέλα (sardina) za jedan euro. Ocistila sam ih i podelila u dve tri kesice i ostavila u zamrzivac. To je pravi smisao mediteranske ishrane, jeftina a kvalitetna hrana. Tako su se hranile generacije pre nas, bez gurme hrane, susija, modernih Cezar i slicnih salata. Iskorenimo pomodarstvo u ishrani da bi nam deca ostala zdrava. Sardela od ni pedeset centi, umak od belog luka i bajatog hleba i kupus salata je moj izbor za danasnji porodicni meni. Mozete ga naci u svakoj grckoj taverni.

Sastav moje sestricine Sare

Domaci zadatak
Moja draga licnost

  Moja draga licnost je osoba kojoj se uvek radujem, a to je moja tetka. 
  Moja tetka se zove Sanja. Ona ima braon oci, dugu braon kosu i zivi u Grckoj. Njena kuca ima pogled na more. Ona se najvise raduje meni i voli da provodi vreme sa mnom. Ona je dobra i lepa. Ima cetrdeset godina. Najvise voli da jede palacinke. Kada idem kod nje uvek je puna iznenadjenja za mene. Uvek ima osmeh na licu. Moja tetka prelepo crta i kuca joj je puna njenih slika.
  Mislim da je veliko bogatstvo u zivotu imati tetku.Niko ne ume lepse da mi se obraduje i da me razveseli od moje tetke.



Ovo je rad moje sestricine Sare Tomic,koja ide u cetvrti razred osnovne skole ,koji mi je poslala da me utesi jer me je boleo zub .Svasta sam naucila o sebi iz ovog sastava.

ΒΑΣΚΟ ΠΟΠΑ -ΚΑΛΕΝΙΤΣ(VASKO POPA -KALENIC)

Πως βρέθηκαν τα δικά μου μάτια
Στο πρόσωπο δικο σου
Άγγελε αδερφέ
Τα χρώματα ξημερώνουν
Στο χείλος της λησμονιάς  
Άλλων οι σκιές δεν αφήνουν
Την αστραπή του σπαθιού σου
Στην θήκη να βάλω
Τα χρώματα ωριμάζουν
Στο λεπτό νήμα του χρόνου
Πώς βρέθηκε το πείσμα το δικό σου
Στην άκρη των χειλών μου
Άγγελε αδερφέ
Τα χρώματα καίγονται
Απο τα νιάτα στο αίμα μου

Prevod sa srpskog Sanja Ristic

Vasko Popa , Kalenic

Jagoda u grckom supermarketu

     Ponedeljak, budjenje, spremanje dece za skolu, mleko, carape, patike, kafa, cigara i puder na brzinu, dorucak,kecelja za posao, kola, skola, stize na posao. Danas cu zaraditi 13,46 eura,ukupno 350 e do kraja meseca. Rekli su plata je 480, dok potpises i kazes keks, stigne plata , vidis nesto nije u redu, a znas da su ti licno rekli 480, zoves dezurne, pitas nadredjene..350 to ti je plata.

    Vazi, radis. Danas cu zaraditi citavih 13,46 e. Nadredjeni te smara danima kako treba da mu das 50 e jer si prvi dan na obuci za posao napravila 50 e manjak, ne zanima ga sto nikad kasu nisi videla u zivotu. Njemu 50 e na ruke, jer je kaze on platio tvoj manjak firmi.

    Kobasice, mleko, griz, spanac, meso, kuckas ceo dan, oribas vc, nemas pauzu, jer sta ce ti, sto nisi jeo pre posla. Moras da ubedjujes kupce svaki cas da kupe bas ovaj omeksivac koji imas ispred kase, jer je na popustu, najbolji je, najlepse mirise i t.d. Ne placaju nista za tu reklamu .

    Kraj radnog vremena,10 e,jer si napravila manjak 3,46. Nisi htela, ali eto, neko nema pet, deset centi, neko nema za hleb, tebi zao, castis i onog decka sto tegli u magacinu tone robe a ne moze sebi da priusti ni zemicku. Nema veze deset je deset.

    Utorak, budjenje, skola, puder, cigara, kafa, uleces, oblacis kecelju, kaze u kasi su ti vec izbrojane pare, imas 100 e nemoj da brojis. Ne brojim, nadredjeni rekao. Kraj radnog vremena, Pet eura manjak. E sto ne prebrojah. Dolazi Anatolij, zivi prekoputa, iz Ukrajine je i slikar je. Akademski. Zivi skromno sa psom, kupuje uvek jedno vino i salamu, neki krastavac i sardine, ako je post. Donosi mi memorijsku karticu da pogledam njegove slike. Zalim se kako volim crtanje, nemam vremena. Da znam, kaze na grckom sa ruskim izgovorom, tesko je imati decu i posao i crtati. Pogledaj moje radove i pokusaj da ih precrtas.

     Sreda, trci, skola, dorucak, uleci na posao. Nadredjeni -u poverenju sapne mi-ej nemoj vise helanke da oblacis na poslu vazi, gazda grdi. Ma vazi, nema problema, mislim rekli ste crno dole, belo gore, helanke su crne, udobne, majica bela dugacka, imam i kecelju. Pogledam okolo, sve radnice nose crne helanke, mislim  pa da i njima su rekli. 

Dolazi covek stariji u nekim pedesetim . Kazem dobro jutro kako ste? Kaze brojim unazad, umirem. Mislim zeza, kaze ne -imam rak. Danas dva eura manjak. Zbunila se,nisam imala kusur, trazim sitno od gazde nema kaze, ako treba da vratis 5 ,ti vrati 10 centi, vracam svima po deset i eto dva eura manjak za sest sati. Ma nema veze.

    Cetvrtak.Dolazim u crnim Peppe Jeans farmerkama, pogledam, sve u helankama. Postavljam sebi znake pitanja u glavi ????????Covek sa rakom me jako rastuzio, cekam da dodje da pitam kako je. Dolazi , prica, ma kazem  bice sve u redu, kaze idem svake nedelje na terapije u Atinu autobusom. Izlazim za njim i kazem uzmite moj broj telefona, sta god vam treba recite mi. Ne znam kako se zove.

    Petak. Pricam sa radnicom pored, kaze znas onaj visoki, sa rakom, nema rak, nego tako prica zenama da ih upeca na tugu. U glavi mi odzvanjaju uzvicnici !!!!!!!!!Da primetila sam sledecih nedelja da nema ni hikman, ko je imao rak zna sta je hikman, nisam htela da ga pitam gde mu je, ne verujem da zna sta je.

    Subota. Vracam Anatoliju memorijsku karticu. Slikao je i za decije knjige, izlagao je i u Crvenoj Kuci u galeriji poznatoj u okolini. Kazem ja sam filolog  za grcki jezik. Primecujem cudne poglede radnica na svom potiljku. Jedan euro manjak. Jedan gospodin ostavlja stvari na susednoj kasi, koleginica ga sasvim ignorise i odlazi, ja uzimam stvari dok se okrenuo po hleb i stavljam na moju kasu. Vidi nema mu stvari , nema ni kasirke,ja ga zovem. Kaze uh pravi Filadelfijski eksperiment. Smejem se ,da kazem, Tesla je cudo, pricam o eksperimentu . Gospodin me pita odake sam, kako znam za taj eksperiment. Kako misli kako znam. Ko jos ne zna za Teslu i taj eksperiment. Ali vi radite u super marketu. Odlazi zamisljen, bez reci, samo dovidjenja u neverici. Skidam kecelju i karticu sa imenom. Odem kuci i pocnem da crtam. Plata je bila jedva 280 zbog manjaka. Oblacim helanke i idem da trcim. U marketu samo kupujem od tog dana.

Fotografije -Anatolios S. akademski slikar(1)

Dragana Katic iz filma Jagoda u supermarketu(2)

Σπανακοπιτα(pita od spanaca)

Nama Srbima je najnormalnija stvar da pravimo i jedemo strudle i pite sa makom. Mozda sa tom cudnom navikom mogu da uporedim naviku Grka da prave pite sa spanacem. Sasvim je jasno da je pita sa spanacem jako zdrava i korisna u ishrani, ali je nejasno zasto se u nasoj srpskoj kuhinji ne praktikuje spremanje spanaca na ovaj nacin. Kao sto je neobjasnjiv i fenomen pite od maka ,blagog opijuma. Mi najvise pravimo corbe od spanaca, koliko je meni poznato. Ovu pitu rado jedu u Grckoj i sasvim je lako napraviti. Ne kosta puno, a za nju se moze koristiti i spanac iz zamrzivaca, koji se prethodno odledi i dobro ocedi. Upravo danas sam cula da pekare u okolini jednu tepsiju pite od spanaca , koja ima najvise 30 komada moze da vam ispece, ali tu uslugu naplacuje 45 eura. Ova pita napravljena kod kuce kosta ni 10 eura. Mozda daju i pozlacenu tepsiju na poklon? Spanac se ne przi, ne kuva, samo se isecka na komade i u njega se doda so, biber, luk sitno iseckan i persun. Pece se na 180 stepeni dok lepo ne porumeni. Ovaj video je demonstracija i pokazatelj koliko vremena vam treba za pripremu.

ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ -Radoje Domanovic

Τι σκοπό εξυπηρετούμε εμείς οι άνθρωποι,  εμείς υπέροπτα και κακοπροαίρετα πλάσματα που βγάζουμε από το μυαλό μας πως ο, τι υπάρχει στον κόσμο έχει δημιουργηθεί μόνο για μας… Σωστά, εμείς τη γη την έχουμε χωρίσει και σημειώσει με τα σύνορα λες και μας ανήκει, εμείς δε λογαριάζουμε τα τόσα εκατομμύρια πλάσματα,  τα όποια το ίδιο είναι παιδιά της φύσης,  όπως και εμείς, και έχουν δικαίωμα να ζήσουν. Τα εξουδετερώνουμε όλα και θα θυσιάσουμε χιλιάδες ζώα να κάνουμε τα χατίρια μας. Σφάζουμε ζωντανά πλάσματα, κι ύστερα με αυτά τρεφόμαστε και παίρνουμε το δέρμα τους να φτιάξουμε τα υποδήματα η τα πανωφόρια μας. Έχουμε δικαίωμα να τα κάνουμε όλα αυτά; Γιατί φανταζόμαστε πως όλα είναι δικά μας , ότι όλα είχαν δημιουργηθεί για μας; Μας δίνει η φύση το δικαίωμα αυτό, η το αποκτήσαμε μονοί μας, σκεπτόμενοι πως είμαστε οι πιο άξιοι από τα αλλά πλάσματα … Λοιπόν, τι μας κάνει εμάς τους πιο άξιους;  Είμαστε μορφωμένοι και συνετοί! Γραφούμε τις φιλοσοφικές σπουδές ,ιστορικά συμβάντα ,επιστημονικές εκθέσεις, ποιήματα, έχουμε φτιάξει σιδηρόδρομο, αλεξικέραυνο, έχουμε εφεύρει την πυρίτιδα, το τουφεκιά, εφηύραμε φωνογράφο και αλλά τόσα πράγματα, φτιάχνουμε φαγητά, φοράμε φορέματα, κατεβάζουμε το καπέλο όταν χαιρετάμε ο ένας τον άλλον, καπνίζουμε, διαβάζουμε εφημερίδες, σπουδάζουμε! Έχουμε ταβέρνες, όπου μαζευόμαστε, και πίνουμε, ακούμε τις τραγουδίστριες, τις χειροκρόταμε όταν τραγουδάνε καλά ! Φοράμε ρολόγια και κοιτάμε την ώρα , έχουμε βαρόμετρα και θερμόμετρα, πλοία, πυξίδες! Μήπως όλα αυτά μας δίνουν πρωτιά και μεγαλύτερο δικαίωμα ζωής από ο, τι έχουν τα αλλά ζώα, τα όποια εμείς τα σκοτώνουμε, σφάζουμε, κυνηγάμε, καβαλάμε, σάττουμε, η είμαστε βίαιοι ; Τι έχουμε προσφέρει εμείς στη φύση με τον πνευματισμό μας,  τη μόρφωση και τον πολιτισμό; Τι το θέλει η φύση τον σιδηρόδρομο και το ηλεκτρικό τραμ, τι τα θέλει τα έργα του Σέξπιρ και όλες τις βιβλιοθήκες του κόσμου; Τίποτα ! “ Ο νεαρός ονειροπόλος άθελά του διέκοψε τις σκέψεις του και κοίταξε το γαλάζιο, με αστέρια ουρανό.  Ακόμα πιο παράξενη αίσθηση τον κατέβαλε. — Το απέραντο ! — είπε χαμηλόφωνα, χωρίς να παίρνει το βλέμμα του από τα αστέρια… „Οι δρόμοι, το μεγαλείο… ο χώρος… προορισμός ! … Λένε πως κάπου μέσα σε αυτήν την τρομακτική απεραντοσύνη ετοιμάζεται ένα καινούριο σύμπαν!“ — σκεφτόταν παρακάτω. Ένα παγωμένο ρίγος σα να κατέλαβε την ψυχή του και σκέφτηκε: „Ναι, αυτό σίγουρα θα γεράσει, θα πεθάνει ! … Ο χρόνος, θεέ μου για πόσα εκατομμύρια αιώνες μακρινό μέλλον ετοιμάζεται;! Θα υπάρχουν και τότε άνθρωποι; Τι θα σκάφτονται, τι θα νιώθουν;“ Το αεράκι σιωπηλά βουίζει στα φύλλα, και του φάνηκε σαν στενάχωρη συζήτηση της γης με την αιωνιότητα. — Αιωνιότητα, αιωνιότητα ! — ψιθύρισε για τον εαυτό του και αναστέναξε συνεπαρμένος με τις βαθιές του σκέψεις και συνέχισε: „Τα ζώα δεν είναι τόσο γελοία σαν τους ανθρώπους, επειδή τουλάχιστον δεν προγραμματίζουν τόσο ανούσια, μεγάλα και τρελά σχέδια σαν εμάς … Άκου μεγάλα; Όχι, απλά φανταζόμαστε πράγματα, όλο λεπτομέρειες, βλακείες και ανία …“ „Το σύμπαν , το σύμπαν πεθαίνει και στη θέση του θα βρεθεί άλλο ! … Το απέραντο, η αιωνιότητα του καθενός και μηδαμινότητα άλλων ! … Οι άνθρωποι ,χα ,χα ,χα !Αν τουλάχιστον κοιτάζαμε τον εαυτό μας όπως θα έπρεπε . О ,πόσα μικρά και μίζερα πλάσματα υπάρχουν … Χα,χα,χα ! … Είχε αγοράσει το παλικάρι του Σίμου παντόφλες στην αφεντικίνα του ,αλλά της ήταν μεγάλες ! …Συμβάν !! Αυτό συζητιόταν στα σπίτια όλων των γειτόνων . Ο μάστορας δεν ήθελε να τα επιστέψει ! Ο Σίμος τσακώθηκε μαζί του ,ήθελαν ακόμα να πιαστούν στα χέρια . Η γυναίκα του Σίμου είχε βγει στο δρόμο και μάλωνε τη γυναίκα εκείνου του παπουτσή, και τον ίδιο. Επέστρεψε σπίτι, και εκεί τότε έγινε τρομερή φασαρία , βρισιά , το έδιωξε το παλικάρι ! Το παλικάρι έφυγε και έλεγε για τον Σιμό και την γυναίκα του πως ζουν χάλια μαζί ! … Ντροπή — ολόκληρη πλοκή . Στη συμπλοκή εκείνη είχαν ανακατευτεί κάμποσα σπίτια . Η γυναίκα του Σίμου την άλλη μέρα δεν μπορούσε να φάει ούτε το μεσημέρι ούτε το βράδυ από το καημό της . Αυτό την έβλαπτε . Ο Σίμος συνάντησε το παλικάρι στο δρόμο και τον πλάκωσε στο ξύλο . Το παλικάρι απειλούσε με την εκδίκηση , και κάποιοι εχθροί του Σίμου τον έβαλαν να κάνει και μήνυση ! … Ο , θλιβερά ανθρώπινα πλάσματα ! …“ — Τρομερό ! … — μίλησε ο νεαρός ονειροπόλος σχεδόν δυνατά και συνέχισε τις σκέψεις του : „Ζωή ,Ζωή ,βαρετό πράγμα ! … Μηδαμινότητες , θλιβερές μηδαμινότητες… Το χώμα θα τα σκεπάσει όλα , και πάλι οι άνθρωποι συμπεριφέρονται σαν να μη βλέπουν μπροστά τους καθημερινά το παγωμένο πτώμα ανθρώπινο — του ανθρώπου ,που μέχρι χθες μαζί του μιλούσε ,αισθανόταν ,θύμωνε ,έκανε παρέα ,τσακωνόταν , συμβιβαζόταν , χαιρόταν… Το βλέπει ο κόσμος αυτό, το νιώθει , και γιατί δεν νιώθει; … Όχι ,επειδή τόσος κόσμος πηγαίνει πίσω από καμιά νεκροφόρα με τον πεθαμένο επάνω ,και κάνουν άπλες ,καθημερινές συζητήσεις , και κάνουν χίλια σχέδια για το μέλλον ,και κανείς δεν ξέρει αν θα ζήσει μέχρι αύριο .Ξανακοίταξε τον ουρανό με τα αστέρια . — Να , και αυτά τα αστέρια που κοιτάζω , εκείνοι οι τρομεροί κόσμοι , δημιούργησαν εικόνα στα μάτια μου μέσω απέραντης απόστασης … Τα μάτια μου θα απογίνουν λάσπη που δεν νιώθει , και που θα καταλήξουν και η αίσθηση και η εικόνα των ουράνιων κόσμων εκείνων ,δημιουργημένων μέσα τους ; … Πόσα ακόμα μάτια μέσα στους μακρινούς αιώνες θα παρατηρούν αυτά τα ίδια αστέρια ,από το ίδιο σημείο ;! … Και πάλι ,που είναι όλα εκείνα τα θολά συναισθήματα των μέχρι τώρα ανθρώπων ,και που θα καταλήξουν τα δικά μου και όλα τα μελλοντικά συναισθήματα των ανθρώπινων ψυχών ; … Όλα αυτά αφήνουν ίχνος ,μένουν στη γη… και που θα είναι όταν εξαφανιστεί η γη… αιωνιότητα ,αιωνιότητα , αλλά και πάλι ένα τίποτα ,τρομερό και φοβερό ! Υπήρχαν και…και…και…θα εξαφανιστούν όλα, ... αλλά όλα θα μείνουν !“ Στη στιγμή , σαν να ήταν σε ένταση όλες οι δυνάμεις του νου του να κάνει τα πάντα μια ξεκάθαρη αντίληψη . Κουράστηκε ,και ένιωσε απλά αδύναμος από τόσες παράξενες σκέψεις ,και μπήκε στο σπίτι . Δεν ήθελε να μπει στο δωμάτιο , αλλά έκατσε στην κουζίνα ,διπλά στην εστία που έκαιγε φωτιά και πάνω έβραζε φαγητό στις κατσαρόλες .Στον τοίχο κρέμονται χάλκινα κουζινικά και η λάμψη της φλόγας τα φωτίζει. Ήταν ,λοιπόν ,μόνος του τη στιγμή εκείνη και συνέχισε της σκέψεις του: „Αγόρασαν οι άνθρωποι πράγματα ,έδωσαν λεφτά γι` αυτά ,παζάρευαν ίσως ,και τώρα τα φυλάνε και προσέχουν να μην χαλάσουν. Φτιάχνουν μεσημεριανό ,βραδινό ,τρώνε να συντηρηθούν στη ζωή !Για ποιο σκοπό όλα αυτά ;! …“ Εκείνη τη στιγμή μπήκε μέσα ο σκύλος του σπιτιού ,στάθηκε μπροστά του και κοίταξε κατευθείαν στα μάτια του ,κουνώντας την ουρά και γλύφοντας … „Καμιά διαφορά μεταξύ της ζωής μου ,και της ζωής αυτού του σκύλου !! Για τη φύση δεν υπάρχει καμιά διαφορά ! … Τότε γιατί οι χαζοί άνθρωποι περηφανεύονται και ζητάνε μεγαλύτερο δικαίωμα . Θεωρούν τη ζωή τους κάτι μεγάλο ,σημαντικό, και τη ζωή του ζώου κάτι μικρό ,ασήμαντο ;!” Συνεπαρμένος απ` τις σκέψεις του δεν είχε καταλάβει πως ο σκύλος τον άφησε και πήγε στο κρέας που είχε αφήσει μέσα σε μια κατσαρόλα για τηγάνισμα. Ο χτύπος του καπακιού που το έσπρωξε το σκυλί με τη μουσούδα του διέκοψε τις σκέψεις του νεαρού ονειροπόλου ,οι οποίες ξαφνικά σταμάτησαν εκεί και πήραν άλλη ροη . Πήδηξε από την καρέκλα ,του `βαλε φωνές και τον χτύπησε ανελέητα με το πόδι του . — Παρά λίγο να βρομήσεις το κρέας ! — μουρμούρισε θυμωμένος την στιγμή εκείνη που ο σκύλος ούρλιαξε από πόνο και έτρεξε στην αυλή . Το περιστατικό εκείνο το έλεγε και στη μητέρα του ,που μετά από λίγο μπήκε στην κουζίνα . Πίροτ , 1895.

Βιβλιογραφία Ο Ράντογιε Ντόμανοβιτς ήταν συγγραφέας σάτιρας , καθηγητής σέρβικης γλώσσας και λογοτεχνίας γεννημένος στο χωριό Όβσιστε ,κοντά στο Κράγκουγιεβατς της Σερβίας , στις 16 .Φεβρουαρίου του 1873 . Τα παιδικά του χρόνια τα είχε περάσει στο χωριό Ιάρουσιτσε ,όπου είχε τελειώσει το δημοτικό σχολειό .Ήταν μαθητής του Γυμνασίου του Κράγκουγιεβατς , και φοιτητής της Μεγάλης Φιλοσοφικής Σχολής Βελιγραδίου . Ως καθηγητής Σέρβικης γλώσσας και λογοτεχνίας και ιστορίας είχε δουλέψει στο Λέσκοβατς ,Βράνιε και Πίροτ . Λόγω των πολιτικών του απόψεων είχε διωχτεί ,μετατεθεί ,απολυθεί από τη θέση του στο σχολειό .Έγραφε σατιρικά διηγήματα και συνεργαζόταν με αρκετές εφημερίδες .Μετά τη πτώση του καθεστώτος του βασιλιά Σερβίας Αλέξανδρου Ομπρένοβιτς (1903 .) ξεκάνει δική του εφημερίδα «Στράντια « στην οποία εκφράζει τη δυσαρέσκεια του με την έλλειψη αλλαγών από πλευράς καινούριου καθεστώτος . Ντόμανοβιτς ήταν ο πρώτος σατιρικός διηγητής στην σέρβικη λογοτεχνία ρεαλισμού και ο πιο εξέχον επίσης .Τα σημαντικότερα έργα του είναι : Αρχηγός ,Σφραγίδα( Danga ) ,Στρόντια ,Νεκρή θάλασσα , Ο Κράλιεβιτς Μαρκος δευτερη φορα αναμεσα στους Σερβους ,Συλλογισμοί ενός απλού σέρβικου βοδιού , Κατάργηση πάθους , Θέατρο στην επαρχία , Ψηφίζω τον τυφλό ,Δεν καταλαβαίνω .Μερικά από τα διηγήματα του έχουν γίνει και ταινίες ,όπως : » Η μάχη του Κοσσόβου « ,Ο Κράλιεβιτς Μάρκος δεύτερη φορά ανάμεσα στους Σέρβους « , » Μια χώρα παράξενη » , » Τα διηγήματα του Ράντογιε Ντόμανοβιτς » . Προς το τέλος της ζωής του είχε μείνει μόνος του ,χωρίς αρκετά χρήματα για να ζήσει η να ασχοληθεί με την εφημερίδα του .Απογοητευμένος άρχισε να πίνει .Πεθαίνει στην ηλικία 35 χρονών ,στις 4 . Αυγούστου του 1908 . στο Βελιγράδι . Prevod Sanja Ristic

Μπριαμ (Briam-ili grcki becarac)

Ovo posno jelo je jedno od mojih omiljenih,posto ne volim meso,skoro da sam vegetarijanka,eh samo da nije suvlakija i girosa.Elem,jutro je ,gladna sam ,pa mi misli lete.Briam je jako jednostavno napraviti ,mozete pogledati ovaj mali kucni video.Obavezno obujte tigraste crapice da bi vam recept uspeo.Briam najcesce sadrzi na kockice secen plavi patlidzan,krompir,luk,beli luk,tikvice,sargarepe ,paprike,paradajiz ,mentu,persun.Moja verzija je od onog povrca koje sam trenutno imala,svaka varijacija je uspesna.Svo to povrce seckano ubaciti u pleh i preliti samlevenim paradajizom ,mentom ili persunom, casom dve vode i uljem,po mogucstvu bar sa jednom casom velikom,jer je ovo jelo jedno od takozvanih λαδερά (sa dosta ulja).Ta uljana jela su u Grckoj pasulj,sociva,briam,boranija i slicno.Dok se u Srbiji u takva jela dodaje mnogo manje ulja i to suncokretovog,ovde se jelo jako poulji maslinovim uljem ,tako da bude malo jace i drzi vas sitim duze.Jer ,ipak,to je samo povrce. U francuskoj kuhinji ,na primer, briam se pravi na malo drukciji nacin ,jer Francuzi ne redjaju kriske povrca ,vec ih postave uspravno.

Briam je rec turskog porekla.Evo vam i jos nekoliko reci iz Turske koje koristimo svakodnevno u grckoj kuhinji : Ζαρζαβατικά (λαχανικά) Γιαούρτι (πηγμένο γάλα) Καβουρδίζω (φρυγανίζω-ξεροψήνω) Κιμάς (ψιλοκομμένο κρέας) Γιαούρτι (πηγμένο γάλα) Λαπάς (χυλός) Μαγιά (προζύμη-ζυθοζύμη) Μαϊντανός (πετροσέλινο-μακεδονίσι) Μανάβης (οπωροπώλης) Μεζές (ορεκτικά) Μπαγιάτικο (μη νωπό) Μπακάλης (παντοπώλης) Μπαχαρικό (αρωματικό άρτυμα) Σιρόπι (πυκνόρρευστο διάλυμα ζάχαρης) Πιλάφι (ρύζι) Ταψί (μαγειρικό σκεύος) Ταχίνι (αλεσμένο σουσάμι) Τουλούμπα (αντλία) Χασάπικο (κρεοπωλείο) Φραντζόλα (ψωμί) Evo jos jedne turske reci,koju smo i mi i Grci pozajmili, a to je zumbul-Ζουμπούλι (υάκινθος),koji sam posadila zimus,a juce nas je obradovao i mirisima i izgledom.Najlepsi zumbul.

Grci i ja

Grci su odlicni pecarosi.Sa vekovnim iskustvom.Ako zele nesto da upecaju,upecace.Jako je popularan talas blogova sa temom -kako upecati Grka. Ovde ,doduse necete pronaci recepte tipa kako upecati Grka ,jer je Grka jednostavno nemoguce upecati.Izuzetak su letovanja ,kada bilo koja strankinja ,po mogucstvu malo vitkija i lepuskasta ,uspeva da upeca Grka tipa "zlatna ribica",kojeg cim joj budu tri zelje ispunjene mora i da baci nazad u vodu.Jedini nacin da se udate za Grka je da vas isti upeca.

Tema ove price nece biti pecanje Grka,vec ako ste vec uspeli da upecate oradu ,da naucimo da se na grckom zove cipura,kao i kako da je spremimo same.Kad smo vec kod ribe,ulazeci u bilo koji riblji restoran mogu bez greske da vas prepoznam i da ukapiram da niste iz Grcke,vec iz Srbije ili bilo koje druge van-Grcke zemlje ,zbog toga sta narucujete.Necete cesto sresti Grke da jedu ribu u restoranu.Ne zato sto je preskupa,a jeste ,vec zbog toga sto Grci cipuru ili bilo koji ribu jedu kod kuce . U ribljem restoranu u Beogradu Srbi jedu riblje corbe . Ovde, na stolu Grka videcete sve vrste skoljki, hobotnice, sipe, rakove, lignje, pola vegetacije Sredozemnog mora , przeni sir, salate i vino " hima"  tj.vino domace koje se sluzi u bokalima, neflasirano. Stranci ce , pre svega piti flasirano vino ili pivo i ribu. Grcki stolovi bice bucni , stranjski fini i tihi.

Ova prica se bavi grckim obicajima i jezikom. Kad ste vec upecani u mrezu , da naucimo stogod o moru oko nje. Ovo su obicaji grcke kuhinje , kada se sta jede , kako se sta pravi , obicaji grckog jezika , stvari koje sam naucila tek posto sam pozivela ovde desetak godina , a koje ni jedan recnik nije umeo da objasni . Studirala sam grcki jezik i knjizevnost(knjizevnost samo na papiru,vise knjizevnosti je procitala moja cerka do 4 razreda, nego sto je sadrzao program knjizevnosti na katedri . Posle zavrsene trece godine fakulteta , posto smo dobile stipendije za usavrsavanje grckog jezika na Rodosu , krocimo na grcko tlo , moja koleginica i jos uvek dobra drugarica Vesna i ja , udjemo u taksi . Tu dozivim prvi blam u koriscenju grckog jezika , posto sam taksistu pitala gde se nalazi kolos(zadnjica) , umesto Kolosos.Toliko o mom tadasnjem znanju . Sreca sto sam na usavrsavanju vec godinama.

Bilo nam je jako smesno sto recenice zapocinju sa " lipon" , a kada ne znaju sta da nam odgovore zavrsavaju sa " malista" . Eto  , to ni jedan udzbenik na svetu nema . Vesni je "zeibekiko ", ples koji izvodi jedan Grk sam , a vi mu okolo u krugu tapsete , uvek izgledao kao "berdeftiko"(zbunjujuce) , nas naziv za ovaj ples sa koracima jako nejasnim gde radi ko sta hoce , plete kako zna i ume . Iako je free style dance , ja se nisam usudila ni jednom u zivotu da ga odigram , ni na svadbama , ni pijana ni trezna , ni sama u kuci , nigde.

ΑΘΑΣΙ

Αθάσι je badem,narocito nedozreo,mekani badem.Rec ne postoji u novijim recnicima,a i ne koristi se previse u nase doba na grckom govornom podrucju,ali se na Kipru cesto cuje. Iako je rec opstala na Kipru,njeno poreklo,kao sto se i pretpostavljalo,je sa ostrva Tasos!Stari Grci su badem nazivali i "θάσια κάρυα"(orasi sa Tasosa),jer je na Tasosu radjao obilno badem(a κάρυα znaci καρύδια -orasi,bio je opsti termin za kostunjave plodove). Kao sto se desavalo bezbroj puta ,imenica je otpala,a pridev je postao imenica,,tako se u novije doba bademi nazivaju i θάσια ili θιάσια .Vizantijci su imali jedan napitak od badema ,mozda slican picu σουμάδα i nazivali su ga θασόρροφον .Αθασιά je naravno naziv za drvo badema.Pokusajte malo da izgovorite ovu kiparsku brzalicu :"H αθασιά της Αϊσιές, αν έσιει αθάσια ας έσιει!